Εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Για ένα σχέδιο εθελοντισμού υγείας»
Πρόκειται για ένα σχέδιο δράσης της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας και του Συλλόγου Open School Days, με την υποστήριξη της 3ης και 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας.
Στόχος: Να εξεταστεί στην πράξη η πιθανότητα δημιουργίας ενός Σχεδίου Εθελοντισμού Υγείας σε βάθος τριετίας, που θα αφορά στην υιοθέτηση κουλτούρας εθελοντισμού και την ευαισθητοποίηση στο θέμα της εθελοντικής αιμοδοσίας με επίκεντρο της προσπάθειας το σχολείο. Έτσι, η δράση γίνεται αφορμή εκπαίδευσης και σύνδεσης της σχολικής κοινότητας γύρω από έναν σκοπό.
Σε ποιους/ες απευθύνεται: Δημόσια Γενικά και Επαγγελματικά Λύκεια της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας για το σχολικό έτος 2024-2025.
Πώς ξεκίνησε: Κατά τα σχολικά έτη 2022-2023 και 2023-2024 το πρόγραμμα εφαρμόστηκε πιλοτικά σε μια μικρή ομάδα σχολείων όμορων περιοχών και η ανταπόκριση των εκπαιδευτικών αλλά κυρίως των μαθητών/τριών υπήρξε τόσο εντυπωσιακή, ώστε κρίθηκε απαραίτητη η γενίκευση της προσπάθειας με τη δημιουργία ενός σχεδίου σε επίπεδο Περιφερειακής Διεύθυνσης.
Χρονοδιάγραμμα σχεδίου δράσης
Προετοιμασία δράσης:
Οκτώβριος-Νοέμβριος:
• Ενημέρωση σχολείων για το πρόγραμμα.
• Το πρόγραμμα επιλέγεται από τους ενδιαφερόμενους συλλόγους διδασκόντων και τίθεται σε εφαρμογή με τη δημιουργία ομάδας δράσης αποτελούμενη από ένα/μια εκπαιδευτικό και δύο μαθητές, εκπροσώπους του 15μελους συμβουλίου.
Νοέμβριος:
• Οι εκπαιδευτικοί υλοποιούν το προτεινόμενο σχέδιο μαθήματος (νεοελληνική γλώσσα), σχεδιασμένο από τον σύλλογο και ενσωματωμένο στο ομώνυμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, σε δύο διδακτικές ώρες εντός του σχολικού ωραρίου. Το μάθημα στοχεύει στην ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των μαθητών/ριών για την αξία της εθελοντικής αιμοδοσίας.
• Βασίζεται στον συμμετοχικό διάλογο και περιλαμβάνει κείμενα, οπτικοακουστικό υλικό και ομαδικές δραστηριότητες.
• Οι εκπαιδευτικοί κινητοποιούν το 15μελές μαθητικό συμβούλιο ώστε να έχει ενεργό ρόλο στη διαδικασία.
• Ενεργοποιείται ομάδα υποστήριξης/ καθοδήγησης από τον σύλλογο και την Περιφέρεια που θα συνοδεύει την προσπαθεια των σχολείων καθόλη τη διάρκεια υλοποίησής της δράσης.
Δεκέμβριος:
• Δραστηριοποίηση της ομάδας δράσης κάθε σχολείου: α) ίδρυση αιμοδοτικών συλλόγων ανά σχολείο, των οποίων το όνομα και το λογότυπο το εμπνέονται οι συμμετέχοντες/ουσες μαθητές/ριες, β) δημιουργία προωθητικού/ κινητοποιητικού υλικού έμπνευσης των μαθητών/ριών σε έξι κατηγορίες (εικαστικά, λογοτεχνία, κείμενα εμψύχωσης, βίντεο, podcast, φωτογραφία).
• Διεξαγωγή ψηφιακού forum για γνωριμία των συμμετεχόντων σχολείων σε πυρήνες των έξι από διαφορετικές περιοχές της περιφέρειας (μία διδακτική ώρα εντός σχολικού ωραρίου). Παρουσίαση των όσων έχουν προετοιμαστεί ανά σχολείο, ώστε να εμπεδώνεται ένα αίσθημα ταυτότητας.
Δηλώσεις αιμοδοτών/ριών:
Ιανουάριος:
• Ενημέρωση μαθητών/ριών από επισκέπτες/ριες υγείας για τη διαδικασία της αιμοδοσίας (μία διδακτική ώρα εντός σχολικού ωραρίου).
• Δήλωση ενδιαφερόμενων μαθητών/ριών για αιμοδοσία.
• Οριστικοποίηση πυρήνων-δικτύων σχολείων με βάση τις δηλώσεις συμμετοχής.
• Για τους/τις συμμετέχοντες/ουσες μαθητές/τριες θα γίνει φέτος προσπάθεια να συνταγογραφηθούν γενικές εξετάσεις αίματος.
Φεβρουάριος:
• Αποστολή των αφισών κάθε αιμοδοτικού συλλόγου και του προωθητικού/ κινητοποιητικού υλικού που δημιουργήθηκε, στην ομάδα υποστήριξης.
• Επιμέλεια του υλικού και διοργάνωση έκθεσης.
Υλοποίηση:
Μάρτιος:
• 7-14 Μαρτίου: Υλοποίηση έκθεσης, επισκέψιμης από σχολεία και κοινό.
• 10-14 Μαρτίου: Τα συμμετέχοντα σχολεία υλοποιούν τις αιμοδοσίες σε ομαδοποιημένους πυρήνες σχολείων. «Γειτονικά» σχολεία αποτελούν μία ομάδα και ένα από αυτά επιλέγεται ως σημείο που πραγματοποιείται η αιμοδοσία.
Γιατί στο σχολείο;
Προτείνουμε αυτή τη δράση γιατί πέρα από το προφανές επιδιωκόμενο της ενίσχυσης των τραπεζών αίματος της χώρας μας, ωφελείται το σύνολο της σχολικής κοινότητας σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο.
Λαμβάνοντας ως δεδομένο πως τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα στην εφηβεία και τη νεότητα, όπως είναι η μοναξιά, η βία, η εφηβική κατάθλιψη, το έντονο άγχος, οι εξαρτήσεις, οι διατροφικές διαταραχές κα, αναδύονται σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που υπερισχύει ο ατομικισμός, ο καταναλωτισμός, η παθητικότητα και οι διακρίσεις, οραματιζόμαστε ένα δημόσιο σχολείο που ενισχύει τα «αντίθετα». Ένα δημόσιο σχολείο που προάγει την υγεία των μελών του καλύπτοντας τις βαθύτερες ανθρώπινες ανάγκες τους για φιλία, συλλογικότητα, δημιουργικότητα, αλληλεγγύη και ανάληψη πρωτοβουλιών και ευθυνών. Με υπενθύμιση την φράση «είναι θέμα παιδείας» και ερώτημα οδηγό το «τι είδους πολίτες δια-μορφώνουν τα σχολεία μας», επιμένουμε στην τοποθέτηση της δράσης αυτής εντός του σχολικού περιβάλλοντος.
Επιμέρους στόχοι είναι οι μαθητές/ριες:
• Να γνωρίσουν τη σημασία, ιατρική και κοινωνική, ενός προγράμματος εθελοντισμού υγείας.
• Να αισθανθούν την ασφάλεια μιας υπεύθυνα σχεδιασμένης διαδικασίας.
• Να αισθανθούν μέλη μικρότερων και ευρύτερων δικτύων που ενεργοποιούνται συντονισμένα για το θέμα και να αντλήσουν την ατομική και συλλογική αυτοπεποίθηση που η εμπειρία αυτή μπορεί να προσφέρει («όλοι μαζί πράγματι μπορούμε»), σε μια εποχή που το αίτημα για ανθρώπινα δίκτυα εμφανίζεται ως θεμελιώδης παράγοντας κοινωνικής βιωσιμότητας.
• Να ενεργοποιηθούν μέσω των μαθητικών συμβουλίων στο πλαίσιο του σημαντικού ρόλου που τους δίνεται από το πρόγραμμα.
• Να αναγνωρίζουν, να διασαφηνίζουν και συχνά να προκαλούν τις ίδιες τους τις αξίες και να αντιληφθούν πως αυτές οι αξίες επηρεάζουν τις αποφάσεις, τους στόχους και τις συμπεριφορές τους.
• Να συμμετάσχουν σε μια υπεύθυνη κοινωνική δράση, όπου η έννοια της υπευθυνότητας λειτουργεί ως αξιακή και πρακτική προϋπόθεση.
• Να αναγνωρίσουν τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν δημόσιοι φορείς και εθελοντικές ομάδες πολιτών κοινωνικά και τους τρόπους με τους οποίους οι πολίτες μπορούν να συνεργάζονται για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κοινοτήτων τους, και μάλιστα με δράσεις που θέτουν το σχολείο στο κέντρο της ζωής της κοινότητας